30 Maddede Akne

Akne tedavisi ne kadar sürer?

Akne tedavisinin süresi aknenin tipine, şiddetine ve altta yatabilecek bir hormonal rahatsızlığa göre değişkenlik gösterebilir. Yüzeyel veya bir ilaca yan etki olarak gelişmiş akne tedavisinin süresi 1-3 ay arasında değişirken, Nodulo-kistik akne adı verilen veya sekelli akne hastalığı, kanamalı akne dediğimiz Akne Fulminansın tedavisi 6- 12 ay arasında değişkenlik gösterir.

Akne çeşitleri nelerdir?

Hafif akne; ciltte ufak tefek sivilceler ve siyah noktalar vardır, genellikle şiş ve iltihaplı değildir. Ortada sivilce vardır fakat henüz bir sivilce sorunu yoktur. Bu yüzden risklidir. Çünkü sorun algısı olmadığı için genellikle sivilce kendi haline bırakılır.

Orta şiddetli akne; fark edilir düzeydedir. Sivilce problemi olduğu bilinir ve çözüm arayışı içindesinizdir. Hatta birkaç tedavi yapılmış fakat sivilce kontrol altına alınamamıştır.  Ciltte birçok kızarık ve şişkin oluşum vardır. Bunlara papül ve püstül diyoruz. Bazıları büyük ve acı vericidir. Bunun yanında birçok normal sivilce ve siyah noktalar vardır.  Seyrekte olsa sivilce sonrası siyah leke ve izler olabilir.

Şiddetli akne; akne probleminin en üst seviyesidir. Yüzde iltihaplı, şiş ve kızarık oluşumlar ile kaplı olup, dış görünüşünüz önemli derecede etkilenir.  Yüzde büyük sivilcelere (nodül) ve kistlere rastlanır. Acı verir. Genellikle derin lezyonlara ve sivilce izlerine rastlanılır.

Kanamalı akne nedir?

En çok ergenlik dönemi erkekleri etkileyen, nadir görülen ciltte kanama ve ülserler seyreden bir akne (akne fulminans) tipidir.  Ateş, kilo kaybı, eklem ve kas ağrıları ile birlikte başlıyabilir.  Karaciğer ve dalakta büyüme yapabilir. Kortizon tedavisi gerektiren ciddi bir akne tablosudur.

Akne izleri neden oluşur?

Akne inflamatuar bir hastalıktır. Tedavi geç kalındığında 6-12 aya kadar ciltte kalabilen kızarıklık ve kahverengi lekeler veya kalıcı dediğimiz cilt bütünlüğünü bozabilen akne izlerine neden olabilir. Sivilce tedavi edilebilir bir hastalıktır. Akne şiddetine göre tedavi düzenlendiğinde iz bırakması engellenmiş olacaktır.

Akne bulaşıcı mıdır?

Akne bulaşıcı bir rahatsızlık değildir. Hormonal ve genetik sebeplerle cilt yağ salgısının ve ölü deri üretiminin fazla olması ve gözeneklerin tıkanması ile oluşur. Bu sorunu yaşayan insanlara gönül rahatlığı ile yaklaşabilir,eşyaları kullanabilir, hatta öpebilirsiniz.

Akne en sık kimlerde görülür?

Akne en sık ergenlik döneminde görülmek ile birlikte, hamilelik döneminde hormonal  dengelerin değişmesi ile ortaya çıkan akne sorunu, menopoz döneminde de kadınların yakasını bırakmaz.  Birçok kadını etkiliyen polikistik over hastalığında da çok sık izleniyor.

Akne neden nükseder?

Şiddetli aknede, uzun süreli aknede, polikistik over sendromunda, uygun olmayan (tedavisi yarım bırakılmış) ilaç dozları ve süresinde akne nüks edebilir. Akne tedavi bitimi sonrasında, uygun olmayan yüz kozmetik ürünlerinin kullanılması da aknenin nüksüne neden olur.

Akne karaciğer bozukluğu ile ilişkili midir?

Sivilcenin karaciğer bozukluğu ile ilişkisi yoktur. Fakat akne için başlanan bazı ilaçlar karaciğer üzerinde yan etkisi olabilir bu açıdan uzun süreli tedavilerde karaciğer enzimlerini kontrol etmek gerekebilir.

Akne bazı besinlerle artış gösterir mi?

Akne için belirlenmiş bir diyet yoktur. Son yıllarda yapılan bazı çalışmalarda, özellikle insulin direnci olan hastalarda aşırı kalori verici yiyeceklerin akneyi arttırdığı ile ilgili bazı çalışmalar vardır. Bu nedenle hastaların fazla yağlı ve şekerli gıdalardan kaçınılması önerilebilir. Bazı hastalar özellikle çerez ve çikolata ile artış tarif ederler. Bu tür hastalarda bu yiyeceklerin kısıtlaması önerilir.

Akneye neden olan ilaçlar var mıdır?

Birçok ilaç akneye neden olabilir. En sık akne yapan ilaçlar ise steroidler, hormon içeren ilaçlar,  izoniazid, lityum, fenitoin ve aşırı B vitamini akne yapabilir.

Akne Mallorca nedir ?

Akne yazın güneşin etkisi ile azalır fakat bazı hastalarda güneşe maruz kalma sonrasında akne çıkışı olabilir. Buna akne mallorca denir.

Ergenlik sonrası akne neden çıkar?

Ergenlik sonrası hormonal bozukluklar akneye neden olabilir. Bu nedenle adet düzensizliği ve/veya tüylenme problemi olan hastalarda hormon tahlilleri yapılması gerekir. Birçok kozmetik ürün de yine akneye neden olabilir. Yüze yağlı kremlerin sürülmesi veya meslek gereği yağlı ürünlerin teması akneye neden olabilir.  Bu nedenle aknesi olan kişilerin özel tıbbi kozmetik ürünler kullanması önerilir. Akne bazen epilasyon sonrası bile gelişebilir.

Toplumda Akne hakkında doğru bilinen “en sık 5 yanlış” bilgi?

Akne bulaşıcı bir hastalıktır, yanlış.

Akne karaciğerden kaynaklanır, yanlış.

Aşırı yüz yıkamak akneyi tedavi eder, yanlış.

Ergenlik dönemine ait bir hastalıktır bundan dolayı tedavi gerektirmez, yanlış.

Akne lezyonlarının sıkılması tedaviye yardımcı olur, yanlış.

Akne nasıl oluşur?

Yağ bezlerinin büyük kısmı kıl köklerinin içindedir. Bu bezlerin, cilde açılan kanalları vardır. Bu kanallar tıkanırsa sivilceler meydana gelir. Yağ bezlerinden sebum denen bir madde salgılanır. Yağ yapısında bir madde olan sebum cildi korur. Sebum kıl kökünden dışarıya çıkamadığı zaman  birikir ve sivilce oluşumuna neden olur. Burada biriken bu madde ölü hücrelerin atılmasını engeller ve tıkanıklığa yol açar. Böylece bakterinin üremesi için uygun bir ortam olur. Bu bakterilerin çoğalması ile kızarıklık, şişlik ve ağrı ile seyreden Akne kliniğini oluşturur.

Akne oluşumunu artıran faktörler nelerdir?

Akne oluşumunda birçok faktör etkilidir. Derimizde bizimle birlikte yaşayan p.acnes adlı bir bakteri vardır. Bunun sayısı arttığı zaman akne de artar. Anne ve babada akne olması, çocukta akne gelişmesini arttırır. Hormonlarında akne oluşumu üzerinde etkisi vardır. Bunların başında böbrek üstü bezlerinden salgılanan androjen grubu hormonlar gelir.  Androjen hormonları artmış veya deri bu hormonlara karşı hassas hale gelmiştir. Aşırı güneş akne sonrası oluşabilecek lekeleri arttırabilir.  Aşırı terlemek sivilceleri artırabilir. Stres ve endişe akneyi arttırır. Stresli bir dönem özellikle öğrencilerde sınav dönemidir. Bu dönemde akneli cilt ile oynamalar da artar. Adet döneminde hormon seviyesinde değişiklik olduğu için yine akne çoğalabilir. Gebeliğe bağlı hormonal değişiklikler aknenin kötüleşmesine sebep olabilir.  Ayrıca kadınlar doğum kontrol haplarını kullanmaya başladıklarında ya da bıraktıklarında oluşan hormonal değişiklikler de aknenin alevlenmesine sebep olabilir.

Akneyi (sivilce) sıkmak ne kadar doğrudur?

Var olan bir sivilceyi sıkmak, akneyi kötüleştirir. Hem cilde zarar verilir hemde sivilcenin artmasına neden olur. Sıkıldıktan sonra deride iz de kalabilir. Ayrıca iyileşme gecikir.

Aknede nasıl beslenilmelidir?

Beslenmenin sivilce oluşumunda doğrudan  etkisi olduğu henüz kanıtlanamamıştır. Fakat meyve ve sebze ağrılıklı beslenmek faydalıdır. Çünkü bunlar cilt dostudur. Bazı bitki çayları cilt için çok faydalıdır. Ihlamur ve rezene çayları bunların başında gelir.

Akne ailesel geçişli midir ?

Aknenin kesin sebebi bilinmiyor. Akne gelişimine eğilim aileden miras olabilir. Okul çağında aknesi olan çocuklarda yapılan bir çalışmada  bu çocuklarda aile öyküsünün de var olduğu gösterilmiştir.

Kısaca “11 adımda” Akne tedavisi?

• Uzman dermatoloğa başvurak öncelikle akne tipinin, yaygınlık ve şiddetin tanımlanması gerekir.
• Akne tipi ve şiddetine göre ve sahip olduğunuz cilt özelliklerinize göre kişiye özel bir tedavi düzenlenmelidir.
• Bazı gıdalar sürekli tüketiliyor (kuruyemiş, yağlı yiyecekler, gazlı içecekler, vs.) ve akne lezyonları artıyor ise bu gıdalardan uzak durulmalıdır.
• Yüz temizlenmesi sebum dengesi için önemlidir. Yağlı ciltler için uygun tıbbi yüz temizleyiciler kullanılmalı fakat aşırıya kaçılmamalıdır. Aşırı yıkama hem cildinizin doğal savunma bariyerini tahriş eder hem de akne iyileşmesinde etkili değildir.
• Düzenli uyku akne tedavisine yardımcıdır.
• Siyah noktalar asla sıkılmamalıdır. Bilinçsizce sıkılan siyah noktalar enfekte olup kabarık kırmızı akneye dönebilir. Bu da leke veya iz kalmasına neden olabilir. İşlem, mutlaka eğitimli bir cilt uzmanı tarafından yapılmalıdır.
• Aşırı makyaj yapılması ve yoğun kapatıcılar kullanılmasından kaçınılmalıdır. Yine yağ bazlı makyaj malzemelerinden kaçınılmalıdır. Derinin nefes alan ve bedenimizin en büyük organı olduğunu unutmayın.
• Akne tedavisi uzun bir süreçtir, kararlı ve sabırlı olmayı gerektirir.
• Akne şiddetine göre hafif aknede verilen krem tedavisi, yalnız sivilce üzerinde değil, tüm yüze sürülmelidir. Çoğu tedavi edici krem ciltte kuruluk ve kızarıklık yapabilir. Bu nedenle alıştırarak başlanmalıdır. Özellikle siyah ve beyaz nokta tedavisinde tercih edilir.
• Antibiyotik tedavisi, yoğun kızarık kabarıklar ve sarı iltihaplı kabarık akne tedavisinde birinci tercihdir. Oral İsotretinoin tedavisi, çok ileri aknede veya tedaviye cevap vermeyen aknede kullanılır. Gebelerde kesinlikle kullanılmaz. Deride, gözde aşırı kuruluk yapabilir. Bazen karaciğer enzimlerinde yükselmeye neden olabilir. Bu nedenle bu ilaçla olan tedavi, doktor kontrolünde yapılır.
• Fraksiyonel iğneli Radyofrekans tekniği, adı giderek çok anılan başarılı bir akne sekeli ve aktif akne tedavi yöntemidir. İşlem, sadece cilt uzmanı doktorlarca uygulanmayı gerektirir.

Akne çukurları nasıl geçer?

Aknede iz tedavisi, izin tipi ve derinliğine göre düzenlenir. Tek bir yöntem yerine, ize yönelik kombine tedaviler daha etkilidir. Bu tedavi dermatoloğunuz tarafından yapılmalıdır. Kızarıklık ve kahverengi izlerde meyva asitleri ile soyma (peeling) ve dermoroller gibi tedavi yöntemleri kullanılabilir. Derin çukur izlerde iğneli radyofrekans etkili bir tedavi yöntemi olmakla birlikte fraksiyone laser tedavi yöntemide kullanılabilir. Yöntemi seçerken seçilen tekniğin kızarıklığa ne kadar süre neden olduğu ve kişiyi güneş ışınlarına dolayısıyla lekelenmelere hassas hale getirip getirmediği iyi sorgulanmalıdır. Bunun ile birlikte dermabrazyon yönteminde de cilt, bir alet yardımı ile zımparalanır, ciltdeki seviye farklılıkları bu şekilde giderilir. Dolgu maddeleride deri altına injekte edilerek, çökük çukur akne sekelleri düzeltebilir.

Akneye iyi geldiği ileri sürülen bitkiler var mıdır?

Bitkisel veya doğal reçeteleri denerken cildinizin hassasiyet derecesine göre davranmanızın cildin daha da kötüleşmemesi için önemi çok büyüktür. Bitkiler geçici olarak akne ve sivilcelerin yatışmasını sağlayabilir.

Yeşil çay, hormonlara bağlı aknede daha etkilidir. Ayrıca insülin dengesini sağlayarak cildin yağ üretimini kontrol almayada yardımcı olur.  Ayrıca içerdiği vitamin ve antioksidanlar vücuttaki iltihabı azaltarak aknelerin kötüleşmesini önleyebilir.

Aloe vera; içerdiği mineral ve vitaminler sayesinde özellikle iltihap, yanık ve yara izlerinin iyileştirme ve cildi yenileme gücüyle öne çıkar. Bakterilere karşı güçlü bir savaşçıdır. Bu bitkideki bazı maddeler akne bakterilerine karşı oldukça etkilidir. Akneyi tamamen iyileştirmez ama kızarıklığı alabilir, iltihabı ve şişkinliği azaltabilir. Akne izlerini kısmen düzeltici etkisi de bulunduğu ileri sürülen bir bitkisel kaynaktır.

Çay ağacı yağı, sarımsak ve elma sirkesi akneye iyi geldiği ileri sürülen diğer bitkisel kaynaklardır.

Akne hangi bölgelerde sık görülür?

Sivilceler sıklıkla yüz, omuz başları ve sırt bölgesini tutar. Bazı hastalarda kalça bölgesi ve saçlı deride de akne yaygın olarak bulunabilir.

Akneye neden olan hastalık var mıdır ?

Adet düzensizliği, kıllanmada artış gözlenen, insülin direnci ve aknesi olan hastalarda da mutlaka akla Polikistik (over) yumurtalık hastalığı gelmelidir. Özellikle Akne fulminans ve Akne konglobata gibi kanamalı aknede ise akla mutlaka SAPHO sendromu gelmelidir. Klinik olarak kemiklerde ağrı, şişlik ve hassasiyet ile gelirler.  Alevlenmeler ve iyileşmeler ile giden dalgalı bir seyri vardır. Erken tanı gereksiz araştırma ve tedavileri engeller. Kronik, ağrılı fakat selim seyrili bir rahatsızlıktır.

Akneye yatkınlık kan tetkiki ile öğrenilebilir mi?

Akne yatkınlığını gösteren bir kan tetkiki yoktur. Anne-babada genç yaşda akne olması, altta yatan adet düzensizliği, insulin direnci, kıllanma ve polikistik yumurtalık hastalığı, düzensiz doğum kontrol hapı kullanmak akne oluşumunu kolaylaştıran etkenlerdir.

Akne aşısı var mıdır?

Bu alanda çalışmalar devam etmekle birlikte henüz bir aşı yoktur. Çalışmalarda aknede rol oynayan deri floramızda bulunan “propionibakterium akne” faktörleri aşı geliştirmede hedef alınmıştır. Dünya genelinde en yaygın görülen bu deri hastalığı olan akne belki ilerde aşılama ile engellenecektir. Milyonlarca gencin etkilendiği akne rahatzılığını tedavi edebilmek için, bilim insanları dünyanın en büyük aşı şirketi olan Sanofi Pasteur, akneye neden olucak sorunu durduracak aşı üzerinde çalışmakta.

Akneye neden olan bir bakteri veya parazit var mıdır?

Deri floramızında bulundan “Propionibakterium aknes”in ve “demodex” isimli parazitin akne etiyolojisinde rol oynadığı bilinmektedir.

Aknede yeni tedavi yöntemi?

Hem akne hem de izleri aynı anda tedavi edebilen en yeni tedavi yöntemi iğneli Radyofrekans tekniğidir.  Teknik, mikro iğneleri sayesinde radyofrekans enerjisi ile etkiyerek yağ kanallarını kapatır, derinin yapı taşı olan kollajeni stimule eder. Özellikle akne tedavisinde kullanılan İsotretinoin gibi bir ilaç tedavisi almak istemiyen, kremlerin ve antibiyotiklerin işe yaramadığı  aktif aknede hemde aynı anda izlerde etkinliği ispatlanmış bir tedavi yöntemidir. Hem açık hem de koyu tenlilerde yapılabilmesi ve diğer tekniklerle kombine çalışmaya izin vermesi diğer avantajları arasındadır.

Akne sözlüğü: Akne hakkında bilinmesi gereken ve en sık kullanılan “10 kelime”

1.Komedon

2.Akne İzi

3.Nodül

4.Kist

5.Akne Lekesi

6.Radyofrekans

7.İsotretinoin

8.Akne çukurları

9.Dermoroller

Akne izleri kaç çeşittir?

Akne hastalarında renk değişiklikleri gözlenebileceği gibi kabarık veya atrofik yara iyileşmeside olabilir. Sivilce oluşurken sadece derinin üst tabakaları tutuluyor ise deride kızarıklık veya kahverengi renk değişikliği oluşur. Postenflamatuar pigmentasyon olarak adlandırılan bu renk değişikliği  özellikle esmer bireylerde daha sık rastlanır. Eğer sivilceler derinin alt tabakasını etkiliyor ise ve sivri uçlu ise “ice pick”skar oluşur. Geniş ise “rolling”veya “boxcar” skar adını verdiğimiz meydana gelir. Rolling skarlar, deride çöküntüler şeklinde izlenir. Boxcar skarlar ise, suçiçeği izlerine benzer, keskin sınırlı, yuvarlak ya da oval çöküntüler şeklindedir. Sivilceye bağlı gelişen bir diğer skar şekli, daha çok omuz çevresi ve sırtta gelişen kabarık yara iyileşmesidir.