11 Maddede Sık Rastlanan Spor İlişkili Cilt Rahatsızlıkları

1. Spor sağlıklı bir yaşam için hayatımızın vazgeçilmez bir parçası olmalıdır. Özellikle egzersiz ve/ya sporu düzenli sık veya bir meslek olarak yapanlarda bazı cilt sorunları ile de sık karşılaşılabilir.

Kişiye ait lokal nedenler (ayakkabı, giysi vb.) olduğu kadar çevresel faktörlerinde (mevsim, irtifa, güneş, rüzgar, su vb.) oluşmasında pay sahibi olduğu bu cilt problemlerinin teşhis ve tedavisi özel bir uzmanlık gerektirebilir. Bu rahatsızlıkları ortaya çıkmadan ve performansınızı etkilemeden tanımak ve bir dermatolog ile beraber değerlendirerek önlemlerini almak, bu sorunun bir bedel ödetmeden önlenmesi anlamında çok önemlidir. Şimdi sık rastlanılan spor ilişkili bu problemlere kısa bir göz atalım.

2. Spor yapanlarda deri enfeksiyonları sık gözlenir. Örnek olarak çok sık izlenen uçuk enfeksiyonunu özellikle güreş sporu ile ilgilenenlerde görmekteyiz.

Dermatologlar bunu ‘Herpes Gladiatorum’ olarak adlandırır. Uçuğa “Herpes” adında bir virüs neden olmaktadır ve bu virüs kişiden kişiye kontakt temas ile geçer. Güreş dışında basketbol, futbol gibi diğer sporlarda da bu temas olduğunda sıklıkla karşımıza Herpes çıkar. Kayakçılarda da bu infeksiyon, düşük hava derecelerinde çalışıldığı ve ortamdaki morötesi solar radyasyon varlığı nedeniyle tekrarlayan ataklar şeklinde karşımıza çıkar. Direkt temasın fazla olduğu bu sporlarda herpese mantar ve derinin (gözenek iltihabı ve impetigo gibi) bakteriyal rahatsızlıkları da sıkça eşlik edebilir.

Genellikle uygun olmayan ayakkabı seçimine bağlı olarak, en sık ayak başparmağı tırnağının, tırnak yatağına batmasıdır. Ağrılı ve performans düşürücü bir durumdur.

4.Sporcularda gözlenen diğer bir sorun, ayaktaki deri altı kanamalarıdır.

Genellikle şiddetli darbeler sonucu deri altında görülen kanamalar en çok topuk ve ayak başparmağında görülür. Kanamadan bir süre sonra darbe alınan yer koyulaşır ve siyah renge dönebilir.

5. Terleyen ayaklardan dolayı nemli ortam, hava almayan ayakkabılar, küçük ama tekrarlayan darbeler zemininde sporcularda tırnak mantarı da sık gözlenen önemli bir infeksiyondur.

Bulaşıcı olduğundan dolayı başkalarının çorap, ayakkabı, terliğinin giyilmesi ve yalın ayak ile dolaşılması oluşması açısından risk yaratmaktadır. Bu nedenle yüzme gibi su sporları ile düzenli olarak ilgilenenlerde hem vücut hem de tırnak mantarı sık izlenebilir. Tırnak mantarı ihmal edilerek tedavi edilmediğinde tırnak harabiyetine kadar gidebilir.

6. Sporcularda tekrarlayan mikro-travmalar ve bası sonucunda “nasır” dediğimiz küçük bölgesel deri sertleşme ve kalınlaşmaları da olabilir.

Mutlaka önlemi alınmalı ve ortaya çıkarıcı tekrarlayan bası ortadan kaldırılmalıdır, aksi takdirde yapılan spor dalında performans düşüklüğü yanında sosyal hayatı da etkileyen önemli bir sorun haline dönüşebilir. Tedavinin başarılı olabilmesi, neden olan asıl faktörün mutlaka belirlenerek (ayakkabı vb.) uzaklaştırılmasını gerektirir.

7. Siğiller, “human papilloma virüs” adı verilen etkene bağlı olarak gelişen bulaşıcı bir diğer durumdur. Sporcularda genellikle çıplak ayak dolaşmaya bağlı bulaşan, ayak tabanında sık görülen küçük sertlikler şeklinde gözlenen oluşumlardır.

Sürtünmeye bağlı derinin üst tabakası altında su toplanması (travmatik bül) bu seretliğe eşlik edebilir. Bu su dolu baloncuklar bir doktor eşliğinde ve steril ortamda açılarak, mutlaka kapatılmalıdır. Tekrarlıyorsa, nedene yönelik önlem alınmalıdır.

8. İsilik, çok terleme, sıcak, hava dolaşımını engelleyen ve sentetik giysilere bağlı olarak oluşan (ekrin tip) ter bezi kanallarının tıkanması sonucunda sporcularda vücutta kırmızı kabarıklıklar şeklinde sık gözlenen bir sporcu rahatsızlığı olarak dikkat çeker.

Yaz aylarında sık görülen bu sorunun tekrarlamaması için ilk ortaya çıktığında bir dermatoloğa danışmanız yeterlidir.

9. İntertrigo, kilolu kişilerde koltuk altı, kasık veya meme altı gibi kıvrım yerlerinde özellikle hijyen dikkati olmayan sporcularda sık gözlenen bir rahatsızlıktır.

Ter ve sıcak etkisiyle ciltte harabiyete kadar uzanan cilt problemleri ile karşılaşılabilir.

10. Profesyonel bisiklet, motorsiklet kullananlarda, koruyucu kask kayışının sürtünmesine bağlı olarak, çene hattında akne sık gözlenebilir.

Akne bu sporcularda sürekli sürtünmeye ve terlemeye bağlı olarak ortaya çıkar. Ürünün kalitesiz malzemeden yapılmış olmaması, terletici ve cildi tahriş edici nitelikte olmaması aranmalıdır.

11. Erken yaşlanma ve kırışıklıklar yine bir cilt sorunu olarak, düzenli olarak yazın (yüzme, windsurf, kitesurf, plaj voleybolu gibi) açık alanda yapılan sporlarda, güneşe sık, uzun süreli etkin bir UV koruyucu kullanmadan maruz kalanlarda “UV Hasarı” başlığında rastlanır.

Bu etkiyi en yoğun yaşayan sporcu grubu, yüksek irtifada karın yansıtıcı etkisiyle yoğun morötesi güneş ışık etkisi altında çalışan kayak eğitmenleridir. Erken dönemde yanıklardan geç dönemde cilt kanserlerine kadar birçok cilt problemi ile karşılaşılması bu kiler için kaçınılmaz ve doğal kabul edilir.