10 Soruda Yağlı Ekzema (Seboreik Dermatit)

Seboreik dermatit, yağlı ekzema veya basit olarak cilt yağlanması olarak bilinir. Kronik, tekrarlayıcı bir ekzema yani cilt inflamasyonu tipidir. Bebeklerde görülen tipine “konak” diyoruz. “Kepek” (Dandruf) ise yağlı ekzemanın inflamasyon olmayan halidir.

Yenidoğan ve 30-60 yaş aralığında sık gözlenen seboreik dermatit özellikle saçlı deri, yüz ve vücutta tutulum yapan bir ekzemadır. Kliniği alerjik reaksiyonlar ve sedef hastalığı ile karışabilir. Seboreik dermatitte kepek ile kaşıntılı kızarıklığın eşlik ettiği, hafif sarımsı kabuklara rastlanır.

Ekzema özellikle vücutta yağ bezlerinin (sebase) bezlerin yoğunlukta olduğu bölgelerde ve adölesan çağda (kızlarda 10-12, erkeklerde ise 11-14 yaşlar arası) yetişkinlerde sıklıkla saçlı deride kepek ve burun kenarlarında kızarıklık ve kabuklanma ile seyreder.

1. Seboreik dermatit neden oluşur?

Tam nedeni bilinmemekle birlikte nedeni hakkında bazı teoriler vardır. Bunlar;
Mantar: Normal deri floramızda bulunan “Malassezia” mayasına karşı oluşan reaksiyonun hastalığın ortaya çıkmasında rolü olduğu düşünülür. Bu hastalığı olan bireylerde bu mayaya karşı da direnç azalması tespit edilmiştir.
Genetik, çevresel, hormonal değişiklikler hastalığın ortaya çıkmasında rol alır.
Psikolojik stres, depresyon, kronik hastalık, alkolizm, akne, epilepsi, parkinson, psöriazis, yorgunluk, uykusuzluk ve mevsimsel geçişler ile kalp krizi ve felç geçiren kişilerde daha sık gözlenir veya aktivasyon gösterir.
Soğuk ve kuru iklim

2. Seboreik dermatit oluşumunda vitaminlerin rolü nedir ?

Özellikle çocuklarda fazla vitamin A alımı seboreik dermatite neden olur.  Biotin, çinko, pridoxin (vitamin B6) ve riboflavin (vitamin B2) eksikliği ise hastalığa neden olabilir.

3. Seboreik dermatit ve immün sistem arasında bir ilişki var mıdır ?

İmmün sistemde zayıflama veya immün sistem hastalıklarında bu hastalığa yatkınlık olur (HIV enfeksiyonu vb.)

4. Seboreik dermatit ve nörolojik hastalıklar ilişkisi ?

Parkinson hastalığında ve felçli hastalarda yağlı ekzemaya daha sık rastlanır.

5. Seboreik dermatit koltuk altında görülür mü ?

Vücudunun en yağlı bölgelerinden biri koltuk altıdır. Koltuk altı ter salgısı özellikle yağ ve protein açısından çok zengindir. Kaşıntı ve kızarıklık şeklinde burada da görülebilir.

6. Seboreik dermatit yüz ve vücutta en sık nerede gözlenir ?

Yüz bölgesi yağ salgısının en fazla olduğu alandır.

Yüzün en yağlı bölgesi olan burun üstündeki kelebek şeklindeki bölge, bu hastalığın en çok görüldüğü yüz ve cilt bölgesidir. Kulak arkasında, kulak yolunda ve göz kapaklarında da seboreik dermatit (yağlı ekzema) sık görülebilir. Özellikle kaşıntı nedeniyle çok rahatsız edebilir ve kulak mantarı ile karışır.

Vücutta en sık meme altlarında, kasıkta, kol ve bacak katlantı yerlerinde, kalça, göbek çevresi ve göğüs bölgesi orta hatta daha sık yerleşim gösterir.

7. Seboreik dermatit saç dökülmesi yapar mı?

Seboreik dermatitin saç dökülmesine neden olduğu konusunda görüş birliği yoktur ancak hastalar genellikle hastalığın azdığı dönemlerde saçlarının dökülmesin yakınırlar.

Seboreik dermatitte saç problemleri ve dökülme; saçlı derideki inflamasyonun neden olduğu saç köklerinin beslenmesinin bozulması, travmatik aşırı kaşımak ve saçlı ciltte yağ (sebore) birikimi ile açıklanabilir.

8. Seboreik dermatit hastasına “Saç ekimi” yapılabilir mi?

Saç ekimi dökülmeye dirençli ense alanından alınan saç köklerinin tek tek alınarak dökülmüş alana ekilmesi şeklinde uygulanan bir işlemdir. Ekim yapılacak alanda dökülme sebebi ailesel değil de cilt hastalığından dolayı olmuşsa ve cilt sorunu aynı şekilde devam ediyorsa ekilen saç kökleri aynı sebeple dökülebilir. Bu durum kesin olmamakla birlikte aynı sorunun ekilen köklere de zarar verebileceği hakkında görüşler vardır.

Sonuç olarak seboreik dermatit olan bir kişide saç dökülmesinin sebebi sadece seboreik dermatitse ekim, tedavi bitiminde yani hastalık iyileştikten sonra yapılmalıdır. Seboroik dermatit olmasına rağmen saç dökülme sebebi aileselse bu durumda saç ekimi yapmanın sakıncası olmaz. Ancak dokuyu rahatlatmak ve kısmi düzelme için ekim öncesi 1 hafta kadar kortizonlu losyonlar cildi rahatlatacaktır.

9. Seboeik dermatit tedavisinde “en etkili” ilaç hangisidir ?

Seboreik dermatitte en etkili ilaç denilen mucize bir ilaç yoktur. Çünkü hastalık çok faktörlü ve iyileşmesi bir süreç içeren kronik bir rahatsızlıktır ve “akut alevlenmeler” ile seyreder.
Kişiye özel ve uygun tedavi bir dermatolog ile hastalığın şiddetine göre planlanır. Tedavide; çinko oksit, tıbbi katran ve antifungal içerikli şampuanlar, kortizon, vitamin D içerikli krem, pomad ve losyonlar kullanılır. İleri vakalarda “Pimekrolimus” ve “Takrolimus” içerikli kremler, oral İsotretinoin ve dar bant UV-B (Morötesi-b) ışık tedavisi de kullanılabilir.

10. Seboreik dermatit tedavisinde hangi bitkisel ilaçların yararı vardır ?

TTO (Tea Tree Oil)
Bu yağ Avustralya’da yetişen çay ağacından elde edilir. Seboreik dermatitte % 60 oranında rastlanan mantarı tedavi edici özelliği yanı sıra ciltteki kızarıklık, pullanma gibi klinik bulguları da yok ettiği ileri sürülmektedir. Ülkemizde olan bir üründür. Çok ve aşırı kullanımı erkeklerde jinekomastiye neden olabilir.
Meyan Kökü Özütü
Ülkemizde yaygın olarak yetişmektedir. Bitkisel kortizon içermektedir kortizonlu kremler gibi etki ederken kortizonun yan etkilerine sebep olmaz, özellikle kaşıntı ve kızarıklık için oldukça etkilidir. Bununla beraber, bitki kökenli ilaçları almadan önce mutlaka doktorunuza danışmanız ve onay verirse kullanmanız önerilir. İnternetten veya aktarlardan alınan ruhsatsız, onaysız tıbbi etkiye sahip ilaç ve ürünlerden bu nedenle uzak durunuz.